---

Ferrero – Τα μυστικά που κρύβει, και τα κόλπα που χρησιμοποιεί για να μας κάνει να αγοράσουμε τα προϊόντα της.

Η εταιρεία Ferrero, ένας κολοσσός των γλυκισμάτων, μας παρασύρει με τα προϊόντα της εδώ και περισσότερα από 60 χρόνια σε γλυκές αμαρτίες. Με αυτό το αναλυτικό ρεπορτάζ, θα σας δείξω, ποια κόλπα χρησιμοποιεί η Ferrero, που την βοήθησαν και κατάφερε να γίνει τόσο επιτυχημένη. Οι συνταγές της, συχνά κρύβονται πίσω από συσκευασίες, οι οποίες έχουν μόνο έναν σκοπό: να παραπλανήσουν τον καταναλωτή με ψεύτικες υποσχέσεις, και να τον οδηγήσουν στο να αγοράσει το προϊόν που κρατάει στα χέρια του, χωρίς να έχει τύψεις συνείδησης.

Τα μεγάλα κόλπα με το γάλα. Τόσο υγιεινά είναι πραγματικά τα προϊόντα Kinder. Ας ξεσκεπάσουμε λοιπόν τα μυστικά που κρύβονται πίσω από τη Nutella, τα προϊόντα Kinder, τα Raffaello και τα Rocher.

Λοιπόν κύριε Ferrero; Όπως βλέπετε, έχω καταφέρει να ανακαλύψω τα περισσότερα μυστικά σας. Και από τότε - τουλάχιστον εγώ - έπαψα να είμαι θύμα των διαφημιστικών σας προβολών. Και οι φίλοι μου – πιστοί ακόλουθοι του GreekNET24 – θα τα μάθουν επίσης μέσω αυτού του ρεπορτάζ. Βέβαια, εσείς δεν χρειάζεται να κάνετε τον κόπο και να το διαβάσετε, επειδή είμαι σίγουρος πως τα γνωρίζετε όλα αυτά που θα ακολουθήσουν, και μάλιστα από πρώτο χέρι.

- Philos vom Berg -

Ξεκινάμε λοιπόν, και σας παρουσιάζω τα μυστικά κόλπα της Ferrero. Αρχικά, θα σας αποκαλύψω το μεγάλο κόλπο με τις πρώτες ύλες.

Nutella - η κρέμα σοκολάτας με φουντούκι είναι το πιο λαμπερό αστέρι στο βασίλειο της Ferrero. Μπορεί στην αγορά να υπάρχει ένας μεγάλος ανταγωνισμός γύρω από τέτοιου είδους προϊόντα, όμως ακόμη και η οργάνωση Stiftung Warentest – η οποία ελέγχει διάφορα προϊόντα από άποψη ποιότητας - έχει διαπιστώσει, πως κανένα από όλα τα αντίγραφα δεν πλησιάζει γευστικά το γνήσιο της Ferrero. Ώρα να αποκαλύψω λοιπόν το μυστικό της συνταγής.

Αρχικά προσπαθήσαμε να αναπαράγουμε την Nutella με κάποιους φίλους μου – σχεδιαστές και τεχνικούς τροφίμων – στην πρώην έδρα όπου μεγάλωσα, στη Στουττγάρδη της Γερμανίας. Προσπαθήσαμε να σπάσουμε τον μυστήριο Nutella-Code, έχοντας στα χέρια μας μια μεγάλη συσκευασία της Nutella – της γνήσιας Nutella. Μπορεί η Ferrero να χρησιμοποιεί για την παρασκευή της, μια από τις πιο καλά φυλασσόμενες μυστικές συνταγές, όμως σκεφτήκαμε – αυτό που μπορούν αυτοί, θα το πετύχουμε κι εμείς. Εξάλλου, σύμφωνα με τη Ferrero, στη Nutella χρησιμοποιούνται μόνο λίγα συστατικά: βανιλίνη, ζάχαρη, φουντούκια, φοινικέλαιο και αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη. Και στο τέλος συμπληρώνουν επιπλέον κακάο και έναν γαλακτωματοποιητή.

Αφού προμηθευτήκαμε από την αγορά όλα τα υλικά που θα χρειαστούμε, ξεκινήσαμε το πείραμα. Αρχικά, αποφασίσαμε να καβουρδίσουμε τα φουντούκια, επειδή μόνο οι καλά καβουρδισμένοι καρποί αναπτύσσουν την έντονη γεύση τους και τα υπέροχα αρώματα τους. Και επειδή τα φουντούκια είναι ακριβά – φυσικά έτσι σκέφτεται και η Ferrero – όσο πιο αρωματικά και γευστικά γίνουν, τόσο λιγότερα θα χρησιμοποιήσουμε στη συνταγή μας, που σημαίνει πως τόσο μεγαλύτερο θα είναι στο τέλος και το κέρδος.

Μπαίνουμε λοιπόν στη διαδικασία αυτή, επειδή ακριβώς το ίδιο κάνει και η Ferrero – αν, και στη δική της περίπτωση, πολύ πιο καλά οργανωμένα – και επειδή θέλουμε στο τέλος να πλησιάσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο γευστικά το γνήσιο προϊόν της. Το ιδιωτικής πατέντας φλογοβόλο που κατασκευάσαμε για αυτόν τον σκοπό, ανεβάζει την θερμοκρασία γύρω στους 1000°C. Για αυτόν τον λόγο, πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί, ώστε να μην κάψουμε τα φουντούκια. Στη γραμμή παραγωγής βέβαια, όλη αυτή η διαδικασία γίνεται πλήρως αυτοματοποιημένα.

Αφού πάρουν τα φουντούκια με το καβούρδισμα το χρυσοκίτρινο χρώμα τους, έχουν ήδη αναπτύξει και το άρωμα τους σχεδόν στο διπλάσιο. Το επόμενο βήμα μας, είναι να τα αλέσουμε στο μπλέντερ, μέχρι να δημιουργηθεί από όλο το μείγμα μια απαλή κρέμα. Η βιομηχανία ακολουθεί ακριβώς τα ίδια βήματα, χρησιμοποιώντας βέβαια τεράστια μηχανήματα λόγω της ποσότητας που έχει να επεξεργαστεί. Το Mousse είναι έτοιμο, μόλις σχηματιστεί στο μείγμα που έχουμε στο μπλέντερ φουντουκέλαιο.

Η Nutella περιέχει 13% φουντούκια. Και όπως έχω αναφέρει πιο πριν, αυτά είναι ακριβά. Γι' αυτό τον λόγο η Ferrero χρησιμοποιεί στη συνταγή της επιπλέον και φοινικέλαιο, με το οποίο αραιώνει πολύ οικονομικά το μείγμα των φουντουκιών. Το φοινικέλαιο είναι αυτή την στιγμή το πιο δημοφιλές λίπος στη βιομηχανία τροφίμων επειδή έχει μια κρεμώδη υφή και το πιο σημαντικό, επειδή είναι η πιο οικονομική λιπαρή ουσία του πλανήτη – άσχετα με τα προβλήματα υγείας που δημιουργεί, και στα οποία έχω αναφερθεί σε προηγούμενο άρθρο μου.

Ένα οικονομικά ιδιαίτερα αγαπητό και γευστικά ουδέτερο λίπος, με το οποίο μπορεί κανείς να “ξεγελάσει” δημιουργώντας οποιαδήποτε γεύση επιθυμεί. Και γι' αυτόν τον λόγο, χρησιμοποιείται σε τόσο μεγάλες ποσότητες στη Nutella. Οι αρνητικές συνέπειες στην υγεία των ανθρώπων, ξεχνιέται - όταν γεμίζουν τα ταμεία…

- Philos vom Berg -

Από όλα τα παραπάνω συστατικά, το κακάο εξασφαλίζει τη σωστή οπτική του προϊόντος. Ο γαλακτωματοποιητής, εξασφαλίζει το “δέσιμο” μεταξύ όλων των συστατικών. Η βανιλίνη, το αποβουτηρωμένο γάλα σε σκόνη, τα φουντούκια και το φοινικέλαιο ενισχύουν τη γεύση. Και η ζάχαρη – η πολύ ζάχαρη; Η ζάχαρη είναι επίσης πραγματικά πολύ σημαντική, επειδή ως ένα φυσικό συντηρητικό, εξασφαλίζει την ανθεκτικότητα του προϊόντος στον χρόνο. Και εκτός αυτού, φροντίζει για την σταθερότητα της κρέμας φουντουκιού. Επειδή, αν η ζάχαρη ανακατευτεί ζεστή μέσα στο προϊόν και μετά κρυώσει ξανά, τότε δημιουργείται αυτή η υπέροχη κρεμώδης υφή της Nutella που όλοι λατρεύουμε. Βέβαια, για να μην το παραλείψω, η ζάχαρη φροντίζει και για τη σωστή γλύκα του προϊόντος. Εμείς χρησιμοποιήσαμε την ζάχαρη σε μορφή σκόνης, επειδή αυτή ανακατεύεται πιο γρήγορα και πιο εύκολα.

Νομίζω πως τελειώσαμε - η υφή της δικής μας ”Nutella“ είναι σωστή, και η γεύση της επίσης. Τώρα είμαστε πολύ περίεργοι, αν τα άτομα που θα την δοκιμάσουν, θα αναγνωρίσουν ποια από τις δύο κρέμες είναι η γνήσια, και ποια το αντίγραφο. Θέλω να πιστεύω, πως δεν θα καταλάβουν τόσο πολύ τη διαφορά στη γεύση τους.

Αφού οργανώσαμε το σημείο που θα κάνουμε το τεστ, ξεκινήσαμε να το κάνουμε με τυχαίους περαστικούς. Την αυθεντική Nutella, τη σερβίραμε σε ένα κουτάλι δοκιμής με μια κόκκινη κουκκίδα. Το δικό μας αντίγραφο, το σερβίραμε σε όμοιο κουτάλι δοκιμής, όμως με μια μπλε κουκκίδα.

Ποια ήταν τα σχόλια, όσων περαστικών έκαναν αυτή την δοκιμή; Μερικά από τα σχόλια που ακούσαμε για τη δική μας “Nutella“ με το μπλε σημάδι ήταν: “έχει μια ωραία έντονη γεύση φουντουκιού, είναι αρκετά γλυκιά, είναι σαν σοκολάτα με φουντούκι, θυμίζει φουντούκι.” Το επιπλέον καβούρδισμα των φουντουκιών, έφερε τελικά το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Όμως, ποια ήταν μερικά από τα σχόλια για τη γνήσια Nutella με το κόκκινο σημάδι; “Τη βρίσκω πολύ πιο γλυκιά από την άλλη, έχει μια πολύ έντονη γεύση ζάχαρης, αυτή είναι σίγουρα η Nutella, πολύ πιο έντονη στη γεύση της, δεν την βρίσκω τόσο έντονη σε γεύση φουντουκιού όσο την άλλη.”

Κατάφερε η δική μας απομίμηση να νικήσει τη γνήσια Nutella της Ferrero στο τυφλό τεστ των περαστικών; Είχαμε 18 άτομα υπέρ του κόκκινου, και μόνο 6 υπέρ του μπλε κουταλιού. Και αυτό είναι το αποτέλεσμα: μόνο 6 από τους 24 δοκιμαστές βρήκαν την δική μας κρέμα καλύτερη. Οι υπόλοιποι 18, το γνήσιο της Ferrero. Τελικά, δεν καταφέραμε να σπάσουμε τον Nutella-Code. Όμως γιατί, αφού χρησιμοποιήσαμε τα ίδια υλικά και τον ίδιο τρόπο παρασκευής; Ποιο είναι το ιδιαίτερο μυστικό στη συνταγή της Ferrero; Ως πιθανή απάντηση στην ερώτησή μας, θα αναφερθώ στην οργάνωση δοκιμής και ελέγχου προϊόντων Stiftung Warentest, η οποία επαινεί την ποιότητα των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στη Ferrero. Κρύβεται λοιπόν το μυστικό της επιτυχίας στους ιδιαίτερα καλούς ξηρούς καρπούς;

Σύμφωνα με τη Ferrero, τα φουντούκια για τη Nutella καλλιεργούνται μεταξύ άλλων στην Ιταλία. Στο Piermont - την περιοχή καταγωγής της εταιρείας - η αυθεντική Nutella παρήχθη για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Το κακάο ήταν τότε σε έλλειψη. Γι' αυτό ο ιδρυτής της εταιρείας, ο Pietro Ferrero, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει φουντούκια. Επειδή αυτά φυτρώνουν σε μεγάλη αφθονία στην γύρω περιοχή. Ψάξαμε να βρούμε μια φυτεία φουντουκιών πολύ κοντά στα κεντρικά γραφεία της Ferrero. Η Simone Vola, ιδιοκτήτης της φάρμας Cascina Scavin, καλλιεργεί φουντούκια μαζί με τον γιο της. Τους καλύτερους καρπούς, τους ξεδιαλέγουν με το χέρι. Επειδή μόνο από αυτούς παράγεται το πιο απαλό Mousse φουντουκιού, από το οποίο γίνονται τα καλύτερα γλυκά και οι καλύτερες πραλίνες. Βρίσκονται αυτοί οι ιδιαίτεροι ιταλικοί ξηροί καρποί και στη Nutella της Ferrero;

Pietro Vola, φάρμα Cascina Scavin: “Μέχρι πριν από περίπου τέσσερα χρόνια πουλούσαμε τα φουντούκια μας στη Ferrero. Στη συνέχεια όμως αρχίσαμε να φτιάχνουμε με τους δικούς μας καρπούς, τα δικά μας προϊόντα. Πριν κάνουμε αυτή την αλλαγή, όλα τα φουντούκια μας πήγαιναν στη Ferrero.”

Όμως η Ferrero συνέχισε να μειώνει όλο και περισσότερο τις τιμές. Στο τέλος, η οικογένεια Vola έπαιρνε 500€ ανα 100 κιλά φουντούκια. Παρόλα αυτά, ακόμη κι αυτή η τιμή ήταν για τη Ferrero πολύ ακριβή. Επειδή, στα τουρκικά παράλια της Μαύρης Θάλασσας, η τιμή ανά 100 κιλά φουντούκια είναι είναι μόλις 228€. Και φυσικά, για τον όμιλο της Ferrero, η τελική τιμή που πληρώνει, σίγουρα είναι κατά πολύ χαμηλότερη, αφού η εταιρεία είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής των τουρκικών φουντουκιών. Η τουρκική βιομηχανία φουντουκιών δεν εξαρτάται από καμία άλλη εταιρεία τόσο, όσο εξαρτάται από τη Ferrero. Πάνω από μισό εκατομμύριο τόνοι φουντουκιών συγκομίζονται ετησίως. Και η Ferrero παίρνει περισσότερα από τα 2/3 αυτής της τεράστιας ετήσιας παραγωγής.

Και για να εξασφαλίσει την απόκτηση αυτών των προϊόντων, η Ferrero αγόρασε το 2014 τη μεγαλύτερη τουρκική εταιρεία αγοράς, επεξεργασίας και εμπορίας φουντουκιών. Εν ολίγοις, δεν υπάρχει τρόπος αγοραπωλησίας φουντουκιών στην Τουρκία, παρακάμπτοντας την Ferrero. Αυτή η τεράστια αγοραστική δύναμη στη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων, δυστυχώς μειώνει την τιμή. Για τους καλλιεργητές, αυτό δεν αφήνει να περισσέψει μεγάλο κέρδος. Το αποτέλεσμα είναι: οι συνθήκες εργασίας των εργαζομένων στη συγκομιδή είναι από τις χειρότερες που υπάρχουν. Λέγεται μάλιστα, πως ακόμη και μικρά παιδιά από τη Συρία αναγκάζονται να εργάζονται σχεδόν σαν σύγχρονοι σκλάβοι σε τουρκικές φυτείες φουντουκιών για ένα πολύ μικρό μεροκάματο. Οι αναφορές γύρω από αυτές τις κατηγορίες γίνονται όλο και περισσότερες.

Ήρθαμε αντιμέτωποι με τον ιταλικό κολοσσό για αυτό το θέμα, και θελήσαμε να μάθουμε εάν μπορούν να αποκλείσουν με εγγύηση αυτού του είδους την παιδική εργασία στις τουρκικές φυτείες των φουντουκιών. Η εταιρεία μας απάντησε: “Η Ferrero γνωρίζει, πως αυτός είναι ένας αδύναμος κρίκος στην αλυσίδα εφοδιασμού αυτών των προϊόντων. (...) Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, μέχρι το τέλος του 2018 είχαμε επιτύχει μια ιχνηλασιμότητα της τάξης του 45% για τα φουντούκια μας που παράγονται στην Τουρκία.” Και με το υπόλοιπο 55% τι γίνεται; Καμία απάντηση – μόνο σιγή ιχθύος!

Συνεπώς, η Ferrero δεν μπορεί να ελέγξει αξιόπιστα – ή δεν θέλει να ελέγξει - την αλυσίδα εφοδιασμού της με τα τουρκικά φουντούκια, και έτσι η εταιρεία δεν μπορεί να αποκλείσει ούτε την παιδική εργασία. Προτείναμε στην εταιρεία να λύσει το πρόβλημα αυτό μέσω υψηλότερων μισθών. Φυσικά, δεν λάβαμε κάποια απάντηση. Από ότι φαίνεται, τα ακριβά φουντούκια δεν υπάρχουν ως επιλογή στη λίστα της Ferrero.

Τα φθηνά φουντούκια είναι η μια όψη του νομίσματος. Για την Ferrero υπάρχει βέβαια και η άλλη όψη, η οποία είναι εξίσου σημαντική. Κι έτσι συνεχίζουμε με το 2ο μεγάλο κόλπο της, αυτό με τις πρώτες ύλες.

Η Nutella είναι κρεμώδης και απαλή μόνο χάριν στα πολλά λιπαρά που περιέχει. Όμως, τα φουντούκια είναι ακριβά και περιέχουν πολύ λίγα λιπαρά. Άσχετα αν η Nutella είναι η πιο ακριβή κρέμα σοκολάτας με φουντούκι που υπάρχει στην αγορά, η Ferrero προσπαθεί να χρησιμοποιήσει στο ελάχιστο ότι της κοστίζει αρκετά χρήματα και μειώνει το κέρδος της. Αυτός είναι και κύριος ο λόγος, για τον οποίο χρησιμοποιεί σε τεράστιες ποσότητες μια άλλη λιπαρή ουσία, την οποία μπορεί “καμουφλάρει” εύκολα μέσα στα προϊόντα της: το φοινικέλαιο. Σχεδόν όλα τα προϊόντα της Ferrero περιέχουν αυτή την λιπαρή ουσία, η οποία προέρχεται από τροπικές χώρες με πολύ χαμηλούς μισθούς. Η εταιρεία το αγοράζει κυρίως από την Μαλαισία, την Ινδονησία και την Παπούα Νέα Γουινέα.

Dr. Britta Schautz, Verbraucherzentrale Berlin e.V.: “Το φοινικέλαιο έχει το πλεονέκτημα, ότι προσφέρει τεράστιες ποσοτικές αποδόσεις σε μια πολύ μικρή έκταση καλλιέργειας, και φυσικά αναπτύσσεται σε χώρες όπου οι μισθοί των εργαζομένων δεν είναι ιδιαίτερα υψηλοί. Αυτό σημαίνει, πως αυτό το λίπος είναι πραγματικά πάρα πολύ οικονομικό.”

Όμως οι περιβαλλοντολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Γιατί το φοινικέλαιο καλλιεργείται κυρίως σε τεράστιες μονοκαλλιέργειες.

Gesche Jürgens, Greenpeace Deutschland: “Από οικολογικής άποψης, οι μονοκαλλιέργειες είναι γενικά πολύ προβληματικές. Υπάρχουν κάποιες σοβαρές μελέτες - για παράδειγμα, αυτή από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης – οι οποίες αναφέρουν, πως οι μονοκαλλιέργειες μπορούν μεν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά, όμως με πάρα πολλές αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα.”

Στα μέρη εκείνα του πλανήτη, όπου σήμερα καλλιεργείται το φοινικέλαιο σε μονοκαλλιέργειες, παλιά υπήρχε κυρίως τροπικό δάσος. Η αποψίλωση των δασών είναι ένα βαρύ πλήγμα για το παγκόσμιο κλίμα και τον πλανήτη μας. Ο βιότοπος πολλών ζωικών ειδών έχει επίσης καταστραφεί, και τα ζώα έχουν εξοντωθεί με μαρτυρικό τρόπο. Ακόμη και η εμφάνιση νέων πανδημιών μπορεί ενδεχομένως να αναχθεί στην καταστροφή των τροπικών δασών. Μόνο η Ferrero αγοράζει 200.000 τόνους φοινικέλαιου ετησίως. Θελήσαμε να μάθουμε: καταστράφηκε κάποιο τροπικό δάσος και για το φοινικέλαιο που αγοράζει η Ferrero;

Η Ferrero προμηθεύεται το φοινικέλαιο της από πολλούς χονδρεμπόρους, ώστε να μπορεί πετυχημένα να μπερδεύει τα ίχνη της. Η έρευνά μας έδειξε όμως, πως 7 από τις παρακάτω εταιρείες με τις οποίες συνεργάζεται, κάνουν αμφιλεγόμενες “δουλειές”: Agrocaribe, Aceites y Derivados S.A., Agropalm Group, Boustead Holdings Berhab, Golden Agri-Resources, Hao-Seng Plantations, Musim Mas, Cargill, Kulim Berhad, PT-Kharisma Pemasaran Bersama Nusantara, United Plantations AIndustrialto, CIA, PPB Oil Palms, Sime Darby Plantasion, Naturaceites S.A:, Genting Plantations, Dharma Satya, Kuala Lumpur Kepong, JC Chang Group, NBPOL, Sipef Socfin, PT Inti Indosawit Subur. Συγκεκριμένα, κάποιες από αυτές τις εταιρείες αγοράζουν από τοπικά ελαιοτριβεία, για τα οποία λέγεται πως έχουν καταστρέψει το τροπικό δάσος μέσω κοπής και καύσης. Πρόκειται για τους εμπόρους αγροτικών προϊόντων Golden Agri-Resources και Cargill, και τους παραγωγούς φοινικέλαιου Musim Mas, Sime Darby Plantation, Genting Plantations, Sipef και Kuala Lumpur Kepong.

Αυτή η πρακτική είναι ιδιαίτερα καταστροφική για το περιβάλλον και αμελητέα. Η Greenpeace υποστηρίζει με στοιχεία τους ισχυρισμούς της κατά των χονδρεμπόρων, από τους οποίους αγοράζει η Ferrero. Θέσαμε στη Ferrero τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας. Η Ferrero μας απάντησε: “από τις 7 εταιρείες από όσες έχετε αναφέρει (...) μόνο 4 παρέδωσαν φοινικέλαιο στη Ferrero κατά το δεύτερο εξάμηνο του προηγούμενου έτους. Ως αποτέλεσμα της έρευνας, επικοινωνήσαμε με κάθε μία από αυτές τις εταιρείες, ώστε να επαληθεύσουμε πως οι παραγωγοί και οι έμποροι που προμηθεύουν την εταιρεία μας, δεν βρίσκονται μεταξύ εκείνων που κατονομάζονται στην έκθεση της Greenpeace. Κανένας από αυτούς δεν ανήκει στους κατονομαζόμενους παραγωγούς και εμπόρους.”

Οπότε η Ferrero παραδέχεται, πως 4 από τις 7 αμφισβητούμενες εταιρείες την προμηθεύουν με φοινικέλαιο για τη Nutella και τα υπόλοιπα προϊόντα της. Αναφέρει μάλιστα, πως το φοινικέλαιο της δεν προέρχεται από φυτείες που δημιουργήθηκαν με κοπή και καύση τροπικών δασών. Ωστόσο, η Ferrero δεν έχει την παραμικρή απόδειξη γι' αυτό που ισχυρίζεται, αλλά αντί αυτού προσπαθεί να οδηγήσει αλλού τη συζήτηση και αναφέρεται στη δέσμευσή της για την τήρηση κοινωνικών και οικολογικών προτύπων στις καλλιέργειες. Ωστόσο, ένα “καθαρό” φοινικέλαιο δεν μπορεί να εγγυηθεί χωρίς κάποιες συγκεκριμένες αποδείξεις, τις οποίες η Ferrero ακόμη μας χρωστάει. Οι περιβαλλοντολόγοι βλέπουν μάλιστα το θεμελιώδες πρόβλημα, στις περίπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού που υπάρχουν.

Gesche Jürgens, Greenpeace Deutschland: "Η Ferrero είναι μια εταιρεία, η οποία ασχολείται αρκετά με την αλυσίδα εφοδιασμού φοινικέλαιου. Ωστόσο, όσο αρκείται να αγοράζει το φοινικέλαιο της από μεγαλεμπόρους - οι οποίοι με τη σειρά τους το αγοράζουν από παραγωγούς, οι οποίοι συνεχίζουν κι αυτοί με την σειρά τους να συνδέονται με την καταστροφή των τροπικών δασών – τότε, ακόμη και η εφοδιαστική αλυσίδα της Ferrero εξακολουθεί στο σύνολό της να μην είναι καθαρή.”

Επίσης, η Ferrero χρησιμοποιεί την ισχύ της ως κολοσσός της αγοράς, και αγοράζει πρώτες ύλες σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές. Αυτό όμως είναι σε βάρος των εργαζομένων και του περιβάλλοντος. Ένας ηθικά αμφισβητήσιμος τρόπος σκέψης από την εταιρεία.

Όμως τα πονηρά κόλπα που χρησιμοποιεί η εταιρεία, δεν σταματούν στις λίστες των συστατικών. Για να διασφαλίσει πως τα προϊόντα της θα αρέσουν πάντα στους καταναλωτές, η Ferrero βασίζεται και στο κόλπο της συνταγής – την οποία πλέον οι καταναλωτές έχουν συνηθίσει σε τέτοιον βαθμό, που όλες οι υπόλοιπες γεύσεις από προϊόντα των ανταγωνιστών έχουν κάτι ...που λείπει – άσχετα, αν ποιοτικά σε αρκετές περιπτώσεις τα ανταγωνιστικά προϊόντα υπερτερούν αυτών της Ferrero.

Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο μυστικό της αυτοκρατορίας Ferrero: πώς το έχουν καταφέρει, να συνηθίσουμε σε τέτοιον βαθμό τις γεύσεις αυτές ως τις τέλειες, και να μην θέλουμε να καταναλώσουμε παρόμοια προϊόντα τρίτων; Ο κολοσσός φέρνει στην αγορά συνεχώς νέες εκδόσεις των κλασικών του προϊόντων. Η Nutella διατίθεται εκτός από τη γνωστή της μορφή και ως sticks ή Nutella to-go. Οι μπάρες Kinder με την κρέμα γάλακτος, διατίθενται και ως μπομπονιέρες. Όλες αυτές οι μυστικές συνταγές, επιτρέπουν στη Ferrero να αναπτύσσεται, αφήνοντας πίσω της κάθε ανταγωνισμό. Κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ο ανταγωνισμός να προσπαθεί να αντιγράψει σχεδόν όλα τα δημοφιλή προϊόντα της, ώστε να μπορεί και ο ίδιος να παραμείνει στο παιχνίδι. Σχεδόν όλες οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ και discounters έχουν στη γκάμα τα δικά τους – κατά πολύ φθηνότερα – απομιμητικά προϊόντα. Για παράδειγμα τη Yogurette – την μπάρα με κρέμα γιαουρτιού και γεύση φράουλας. Η λίστα των συστατικών της Yogurette και των αντιγράφων, με την πρώτη ματιά είναι σχεδόν παρόμοια. Ισχύει όμως όμως το ίδιο και για τη γεύση;

Αυτό θελήσαμε να το δοκιμάσουμε, στην πρώην μητρική μας εταιρική έδρα, στην Στουττγάρδη της Γερμανίας, όπου η Yogurette είναι ένα από τα ιδιαίτερα αγαπητά γλυκίσματα που υπάρχουν στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Προσκαλέσαμε 20 δοκιμαστές, από μικρής έως μεγάλης ηλικίας σε ένα φιλικό μας ελληνικό εστιατόριο, ώστε να κάνουμε αυτό το τεστ. Αφήσαμε τα άτομα αυτά να το γευτούν στα τυφλά, επειδή μας ενδιέφερε η κριτική μόνο για τη γεύση και όχι για την εμφάνιση των προϊόντων. Αυτό που δοκίμασαν όλοι τους ήταν: η κλασική Yogurette. Σε αυτή την γευστική μονομαχία, αφήσαμε το γνήσιο της Ferrero να ανταγωνιστεί με ένα αντίγραφο. Το γνήσιο κοστίζει 80% περισσότερο από ότι το αντίγραφο. Έχει όμως και την καλύτερη γεύση; Μεταξύ των δύο δειγμάτων, οι δοκιμαστές ουδετεροποίησαν τα γευστικά τους κύτταρα με λίγο νερό και ψωμί. Στο τέλος της δοκιμής που έλαβε χώρα με κλειστά μάτια, έπρεπε να αποφασίσουν ποιο προϊόν τους άρεσε περισσότερο.

Στην πραγματικότητα, το επώνυμο προϊόν γευστικά έπεισε περισσότερο τους δοκιμαστές, και μάλιστα με μεγάλη διαφορά. Στο 90% των δοκιμαστών, άρεσε περισσότερο από ότι το ανταγωνιστικό προϊόν ιδιωτικής ετικέτας. Μήπως τελικά η Ferrero επεξεργάστηκε στο προϊόν της ιδιαίτερα καλής ποιότητας πρώτες ύλες; Αν ναι, θα προσπαθήσουμε να το ξεσκεπάσουμε κι αυτό.

Μεταξύ των δοκιμαστών ήταν και η Sophie, η οποία είναι λάτρης της Yogurette και γνωρίζει το προϊόν όσο κανείς άλλος από τους υπόλοιπους δοκιμαστές, επειδή το καταναλώνει σχεδόν καθημερινά. Οργανώσαμε ένα μικρό πείραμα ζυγίσματος, και θελήσαμε να μάθουμε τη γνώμη της, για το πόσο γιαούρτι και φράουλες πίστευε πως υπάρχουν μέσα σε μια ολόκληρη συσκευασία των 125 γραμμαρίων. Η εκτίμησή της ήταν: περίπου 88 γραμμάρια γιαούρτι και περίπου 10% ή 12 γραμμάρια φράουλας, με το υπόλοιπο να είναι κυρίως σοκολάτα. Η πραγματικότητα όμως την έκανε να πέσει από τα σύννεφα: σε μια ολόκληρη συσκευασία υπάρχουν μόνο 6 γραμμάρια γιαούρτι και μόλις 3 γραμμάρια φράουλες. Η Sophie είχε μείνει έκπληκτη, μη μπορώντας να το πιστέψει. Πώς μπορεί τότε η Yogurette να έχει μια γεύση, τόσο έντονη σε γιαούρτι και φράουλες;

Οι γνωστοί μου – κορυφαίοι σχεδιαστές και τεχνικοί τροφίμων στη Γερμανία – γνωρίζουν πολύ καλά τι πρέπει να συμβεί με τις φράουλες, πριν αυτές καταλήξουν στη γέμιση της κρέμας. Στο πρόχειρο εργαστήριό μας, ετοιμάζουμε και πάλι τον βαρύ οπλισμό μας. Για μια τόσο έντονη γεύση φράουλας, η Ferrero χρησιμοποιεί ένα πολύ έξυπνο κόλπο, και όποιος διαθέτει τον κατάλληλο εξοπλισμό, είναι εξαιρετικά εύκολο να το πετύχει και ο ίδιος.

Ξεκινίσαμε απλά να κόβουμε τις φράουλες σε λεπτές φέτες ίδιου πάχους, ώστε να είναι ευκολότερη η επεξεργασία τους στα επόμενα βήματα. Ετοιμάσαμε την κατάψυξη μας στους -200 °C χρησιμοποιώντας παγωμένο άζωτο, και τοποθετήσαμε εκεί μέσα τις φράουλες. Με αυτό τον τρόπο οι φράουλες παγώνουν αστραπιαία - γεγονός που εξοικονομεί για την Ferrero πολύ χρόνο - άρα και χρήμα. Βέβαια θέλει τεράστια προσοχή αυτό το βήμα, επειδή - πιστέψτε με – δεν μπορείτε να κάψετε τα δάχτυλά σας μόνο στο φούρνο, αλλά και σε έναν τέτοιο καταψύκτη. Πρέπει να είσαστε γρήγοροι όμως και προσεκτικοί στις κινήσεις σας, και να φοράτε τα ανάλογα γάντια και γυαλιά προστασίας.

Σε κατάσταση βαθιάς κατάψυξης, τοποθετήσαμε τις φράουλες στη συνέχεια σε ένα στεγνωτήριο Vacuum dryer. Η συνδεδεμένη γεννήτρια, αφαιρεί τον αέρα από το δοχείο Plexiglas μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, δημιουργώντας ένα κενό αέρος. Εκεί οι φράουλες δεν ξεπαγώνουν όπως συνήθως, επειδή ο πάγος σε κενό αέρος δεν μετατρέπεται σε νερό αλλά σε αέριο. Με αυτόν τον τρόπο οι φράουλες στεγνώνουν, γίνονται πορώδεις και αυξάνουν παράλληλα τον όγκο τους. Μετά από 24 ώρες σε κενό, είναι έτοιμες. Για να πετύχουμε καλά αποτελέσματα σε αυτό το στάδιο της επεξεργασίας, απαιτείται απλά αυτός χρόνος.

Βγάζουμε τις φράουλες από τον Vakuum dryer – και είναι έτοιμες, ο στόχος επιτεύχθηκε: με αυτή τη μέθοδο καταφέραμε να συμπυκνώσουμε τη γεύση τους. Οι με αυτόν τον τρόπο αποξηραμένες φράουλες, έχουν πολλά πλεονεκτήματα: ψιλοκόβονται πολύ πιο εύκολα, έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής και δοσολογούνται με μεγαλύτερη ευκολία στη γέμιση της κρέμας. Με τον ίδιο τρόπο τις επεξεργάζεται και η Ferrero, και με ένα ακόμη σημαντικό συστατικό της Yogurette.

Φρέσκο ​​γιαούρτι; Όχι. Επειδή είναι πολύ περίπλοκο στην επεξεργασία του, και το προϊόν θα πρέπει επίσης να μπορεί να τοποθετηθεί σε ράφια χωρίς ψύξη. Το γιαούρτι περιέχει πολύ νερό, γι' αυτό χρησιμοποιείται σε αυτή την περίπτωση σκόνη γιαουρτιού. Προσθέσαμε λοιπόν κι εμείς με τη σειρά μας τη σκόνη του γιαουρτιού στους κόκκους της φράουλας και ακολούθησαν τα υπόλοιπα κύρια συστατικά της κρέμας: η ζάχαρη και τα λιπαρά. Για να έχει το προϊόν με κάθε μπουκιά πάντα την ίδια γεύση, χρειάζεται ακόμα ένα απόλυτο μυστικό συστατικό. Επειδή από μόνη της η γεύση ακόμη δεν είναι αρκετά έντονη. Μπορεί να έχει μια έντονη γεύση από γιαούρτι, όμως η γεύση της φράουλας δεν είναι αρκετή – μην ξεχνάτε, θέλουμε να βγάλουμε πολλά χρήματα, κι έτσι χρησιμοποιούμε πολύ λιγότερη φράουλα από ότι θα έπρεπε. Επειδή όμως είμαστε έξυπνοι – όπως και η Ferrero – τοποθετούμε λίγο από το μαγικό μας ελιξήριο για να ξεγελάσουμε τον ουρανίσκο των καταναλωτών: μερικές σταγόνες τεχνητού αρώματος φράουλας, και σας υποσχόμαστε ρομαντικές στιγμές με το ταίρι σας όταν το απολαμβάνετε, επειδή θα έχετε την εντύπωση πως βρισκόσαστε ξαπλωμένοι στο μέσο μιας φυτείας με ώριμες φράουλες που ευωδιάζουν.

Η Ferrero διαφημίζει εκτενώς τις συσκευασίες τις Yogurette με φράουλες και γιαούρτι, άσχετα να χρησιμοποιεί σχεδόν μηδαμινές ποσότητες αυτών των δυο. Δυστυχώς όμως, αυτή η πρακτική είναι νόμιμη. Κατά μέσο όρο, μια μπάρα Yogurette περιέχει μόνο μισό γραμμάριο φράουλας. Ένα συνθετικό και έξυπνα επινοημένο άρωμα, δίνει τη γεύση, η οποία δεν χρειάζεται να βασίζεται σε φράουλες και γιαούρτι. Με αυτό το κόλπο, οι μπάρες της Yogurette έχουν πάντα την ίδια και έντονη γεύση.

Ο ανταγωνισμός στα ράφια με τα γλυκά και τις σοκολάτες είναι τόσο έντονος, που είναι πολύ σημαντικό να ξεχωρίζεις από όλους τους υπόλοιπους ανταγωνιστές σου. Η λύση της Ferrero: το μεγάλο κόλπο με την καινοτομία.

Όταν είχαμε κάνει το τυφλό τεστ σε φιλικό εστιατόριο της Στουττγάρδης, ρωτήσαμε τους δοκιμαστές και για τα αγαπημένα τους γλυκά. Τι είναι αυτό που κάνει ένα προϊόν τόσο ξεχωριστό; Η γλύκα του, η γεύση του, το ότι ξυπνάει στον εγκέφαλο σου την αίσθηση της ευτυχίας, η πολύ απαλή κρέμα μέσα – με μια όχι και τόσο υπερφορτωμένη σοκολάτα; Γάλα, φουντούκια, κρέμα, σοκολάτα - η Ferrero χρησιμοποιεί πάντα τα ίδια συστατικά στα περισσότερα από τα 50 περίπου προϊόντα της. Για να τα πουλήσει ακόμη καλύτερα, ο κολοσσός χρησιμοποιεί ένα πολύ έξυπνο κόλπο.

Prof. Dr. Carsten Baumgarth, Hochschule für Wirtschaft und Recht Berlin (Σχολή Οικονομικών και Νομικών Επιστημών): “Με κάθε νέο προϊόν που εισήγαγαν στην αγορά, κατάφερναν να έχουν πάντα κάτι ξεχωριστό. Κατάφερναν να έχουν πάντα μια ιδιαίτερη γεύση, μια ιδιαίτερη συσκευασία, μια ιδιαίτερη μορφή και υφή, μια ιδιαίτερη story πίσω από κάθε προϊόν...”

Η λέξη κλειδί: καινοτομία. Ας πάρουμε ως παράδειγμα τις μπάρες σοκολάτας Kinder. Μέχρι το 1967 που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά στην αγορά, οι πλάκες σοκολάτας πωλούνταν συνήθως σε ένα μεγάλο κομμάτι. Οι ατομικές μπάρες σε μικρές μερίδες, ήταν κάτι το νέο. Ομοίως, τα αυγά σοκολάτας Kinder με την έκπληξη για τα παιδιά στο εσωτερικό τους - με σοκολάτα και παιχνίδι σε ένα. Αυτό, όχι μόνο δεν είχε ξαναγίνει, αλλά ούτε και μπορούσε να το φανταστεί κανείς από πιο πριν. Το Ferrero Rocher, διαφέρει επίσης από τον ανταγωνισμό, λόγω των πολλών στρώσεων σοκολάτας και φουντουκιών που διαθέτει. Επίσης καινοτόμο – το σάντουιτς γάλακτος Milchschnitte που βρίσκεται στα ψυγεία. Είναι το πρώτο συσκευασμένο γλύκισμα αυτού του τύπου, που παίρνει κανείς από το ψυγείο. Και να μην ξεχάσουμε τη μεγαλύτερη επιτυχία των Ιταλών με τη Nutella. Η Ferrero μιλάει μάλιστα για μια εντελώς νέα κατηγορία προϊόντος – αυτού, με την απαλή κρέμα από σοκολάτα και φουντούκια.

Prof. Dr. Carsten Baumgarth, Hochschule für Wirtschaft und Recht Berlin (Σχολή Οικονομικών και Νομικών Επιστημών): “Η Ferrero κατάφερε να δημιουργήσει μάρκες προϊόντων, οι οποίες παρέχουν πραγματικά - πάντα από την πλευρά του καταναλωτή - μια πολύ πειστική λύση. Επειδή έχουν καλύτερη γεύση, καλύτερη εμφάνιση, βασίζονται επάνω σε μια ιδιαίτερη ιστορία, και γενικά είναι κάτι το ξεχωριστό.”

Οι καινοτόμες ιδέες νέων προϊόντων είναι το ένα πράγμα. Όμως για το κάθε προϊόν της Ferrero έχει δημιουργηθεί και μια πολύ ιδιαίτερη ιστορία, η οποία κάνει με τον τρόπο της το προϊόν να φαίνεται ιδιαίτερα αποκλειστικό. Και αυτή την ιστορία, την διαδίδει η Ferrero με πάρα πολλή διαφήμιση. Η εταιρεία ξοδεύει μόνο για τις τηλεοπτικές της διαφημίσεις, σχεδόν μισό δισεκατομμύριο ευρώ ετησίως. Και κάποια από αυτά τα σποτ, έχουν αποκτήσει πλέον ένα εμβληματικό status.

Prof. Dr. Carsten Baumgarth, Hochschule für Wirtschaft und Recht Berlin (Σχολή Οικονομικών και Νομικών Επιστημών): “Η Ferrero διαχειρίζεται ξεκάθαρα την επωνυμία της με βάση την τηλεόραση. Η τηλεόραση είναι με απόσταση το μεγαλύτερο και πιο κλασικό κανάλι που χρησιμοποιούν για να πετύχουν τον σκοπό τους. Και μέσω αυτής, προβάλλονται εντελώς ξεχωριστά μεταξύ τους, οι ιστορίες του κάθε ενός προϊόντος. Εάν κάποιο προϊόν συνδέεται με το γάλα, τότε και το story που θα διηγηθούν θα έχει να κάνει με το θέμα του γάλακτος. Και αν πρόκειται για ένα story, το οποίο περιλαμβάνει κεράσια, τότε το κεράσι θα είναι το επίκεντρο της ιστορίας αυτής.”

Διήγηση από τη διαφήμιση του MonCheri: “Claudia Bertani, Piemont - Το μονοπάτι που οδηγεί προς τη φάρμα κερασιών του Sankt-Antonius, μπορεί να είναι δύσβατο και μακρύ, όμως τα καλύτερα κεράσια για το MonCheri, ωριμάζουν μόνο σε λίγα μέρη σε αυτή την γη. MonCheri, με το ιδιαίτερο κεράσι του Piemont.” Σημείωση: η ποικιλία κερασιού με αυτό το όνομα δεν υπάρχει. Παρά το όνομα "Piemont", το κεράσι αυτό δεν προέρχεται καν από την Ιταλία, αλλά αγοράζεται εκεί όπου η Ferrero έχει δημιουργήσει οικονομικά τις καλύτερες συνθήκες. Τρεις τόποι καταγωγής είναι γνωστοί μέχρι στιγμής: η περιοχή του Ortenau στη Γερμανία, η Πολωνία και η Χιλή.

Όμως, πόση αλήθεια κρύβεται πίσω από τις έντονες διαφημιστικές υποσχέσεις της Ferrero; Τι το ιδιαίτερο έχει αυτό το κεράσι, που πήρε το όνομά του από το Piemont, της βόρειας Ιταλίας; Σε αυτό το μέρος θέλουμε να μάθουμε περισσότερα για αυτό το συγκεκριμένο κεράσι. Άσχετα αν η Ferrero για “ευνόητους” λόγους έχει την φορολογική της έδρα στο Λουξεμβούργο, οι ρίζες της βρίσκονται στην ιταλική πόλη Alba της περιοχής του Piemont, όπου και εξακολουθεί να παράγει τα παγκοσμίου φήμης προϊόντα της. Η εταιρεία θεωρείται μυστικοπαθής, και φυσικά δεν μας παρέχει πληροφορίες γύρω από τον τρόπο παραγωγής ή έστω μια συνέντευξη γύρω από το “ξακουστό” κεράσι του Piemont. Για αυτόν τον λόγο, αποφασίσαμε να κλείσουμε ένα ραντεβού με τον ειδικό του τοπικού αγροτικού συλλόγου. Ο Ercole Zuccarro εκπλήσσεται, που η Ferrero προωθεί την πραλίνα MonCheri με το κεράσι του Piemont.

Ercole Zuccarro, Γενική Γεωργική Συνομοσπονδία του Τορίνου: “Δεν το γνωρίζαμε αυτό. Χαιρόμαστε όμως, έστω που με αυτόν τον τρόπο κάνουν γνωστό στο εξωτερικό, το όνομα του τόπου μας. Στο Piemont καλλιεργούμε πάρα πολύ λίγο κεράσι.”

Σε αντίθεση με το κρασί και τα φουντούκια, το κεράσι δεν παίζει κανέναν ιδιαίτερο ρόλο στο Piemont. Και εκτός αυτού, το MonCheri διαφημίζεται μόνο στις ευρωπαϊκές χώρες με το κεράσι του Piemont. Η Ferrero δίνει στην πραλίνα της με το story αυτό μια τόσο αποκλειστική πινελιά, παρόλο που – ψευδώς - ο πυρήνας της πραλίνας δεν προέρχεται από την περιοχή αυτήν.

Αν δεν προέρχονται λοιπόν τα κεράσια για το MonCheri από το Piemont, από που προέρχονται τότε; Η έρευνα που κάνουμε μας δείχνει μια πιθανή κατεύθυνση, και μας οδηγεί μακριά από την Ιταλία, αυτή τη φορά στη Γερμανία. Στη Βάδη-Βυρτεμβέργη, στις άκρες του Μέλανα Δρυμού, πιστεύουμε πως θα μπορέσουμε να μάθουμε περισσότερα, γύρω από το ξακουστό κεράσι του Piemont. Στο Mösbach στη περιοχή του Ortenau, επισκεπτόμαστε τους αγροπαραγωγούς Heike και Max Lemminger. Οι δύο τους καλλιεργούν κεράσια, τα οποία χρησιμοποιούνται κυρίως για βιομηχανική επεξεργασία. Όταν ωριμάσουν πλήρως, ένα μέρος τους μεταποιείται σε λικέρ ή Kirschwasser – ένα είδους οινοπνευματώδους ποτού σαν το τσίπουρο μας, όμως με γεύση από κεράσι. Πολλά χρήματα δεν παίρνουν για αυτό το κεράσι - μόνο 0,20 με 0,30 ευρώ στο κιλό. Και για αυτή την χαμηλή τιμή, υπάρχουν λόγοι.

Heike Lemminger, φάρμα Lemminger, Achern: “Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι, πως οι καταναλωτές δεν καταναλώνουν πια τόσο πολύ Kirschwasser. Η νεότερη γενιά προτιμάει να πίνει την βότκα και όχι τα παραδοσιακά μας οινοπνευματώδη.”

Και για αυτόν τον λόγο, η οικογένεια πουλάει τους καρπούς της παραγωγής της και σε άλλες βιομηχανίες επεξεργασίας των κερασιών - συμπεριλαμβανομένης και της βιομηχανίας παραγωγής ειδών ζαχαροπλαστικής. Στην ερώτηση, αν θα μπορούσαν να μας πουν για ποια εταιρεία παράγουν, παίρνουμε την απάντηση: "Όχι, δυστυχώς δεν μπορούμε να σας το πούμε. Όμως, νομίζω πως αν δώσετε ο ένας από ένα φιλάκι αγάπης στον άλλον, θα μπορούσατε να το καταλάβετε". Ένα νεύμα για ένα άλλο προϊόν από τα σοκολατάκια του κολοσσού: τα Ferrero Küsschen – που σημαίνει “φιλάκια”. Κι έτσι είμαστε πλέον σίγουροι, πως το κλασικό MonCheri της Ferrero περιέχει τελικά στην πραγματικότητα, κεράσι από τη γερμανική Βάδη Βυρτεμβέργη και όχι από το ιταλικό Piemont.

Τα κεράσια για τον πυρήνα της πραλίνας MonCheri δεν καλλιεργούνται λοιπόν απλά στο Mösbach, αλλά εδώ έχει γίνει και η δημιουργία τους. Και στην πραγματικότητα, έχουν τελείως διαφορετικά ονόματα από ότι τα ονομάζει η Ferrero: οι Lemminger καλλιεργούν τα είδη Dolleseppler και Benjaminer. Έτσι, στην πραγματικότητα το κεράσι του Piemont, είναι ένα γνήσιο γερμανικό κεράσι. Η Ferrero ορίζει στους Lemminger κάθε είδους κανόνες, ώστε τα κεράσια τους να είναι ακριβώς όπως τα θέλει η ίδια, για να καταλήξουν στις πραλίνες της. Πρέπει να είναι σφιχτά και γερά. Δεν επιτρέπονται οποιαδήποτε οπτικά σφάλματα, και υπάρχει και το θέμα του μεγέθους: τα κεράσια πρέπει να έχουν ένα μέγεθος έως 18mm. Τότε είναι ιδανικά για την περαιτέρω επεξεργασία. Ο καρπός δεν πρέπει να είναι σε καμία περίπτωση μεγαλύτερος από 21mm με το κουκούτσι του – όταν είναι ώριμος, 25mm θα ήταν το φυσιολογικό. Για να πετύχει αυτό, η Ferrero πρέπει να χρησιμοποιήσει κι εδώ μερικά από τα κόλπα της: οι Lemminger συγκομίζουν τον καρπούς, περίπου 10 έως 14 ημέρες πριν ωριμάσουν.

Max Lemminger, φάρμα Lemminger, Achern: “Ο συνεταιρισμός μας, θα μας ενημερώσει λίγο πιο πριν, από ποια μέρα και μετά μπορούμε να ξεκινήσουμε με την συγκομιδή.”

Οι Lemminger έχουν κάνει μεγάλες επενδύσεις, ώστε να εξασφαλίσουν πως το μέγεθος των κερασιών που θα παραλάβει η Ferrero, θα είναι το επιθυμητό. Ένας δονητής δέντρων, εξασφαλίζει γρήγορα μεγάλες ποσότητες συγκομιδής.

Ο μεταφορικός ιμάντας στον οποίο καταλήγουν, μπορεί να τραβήξει εντελώς αυτόματα τους γεμάτους με κεράσια μουσαμάδες, και να αφήσει μόνο τα κεράσια του σωστού μεγέθους να καταλήξουν στα ειδικά δοχεία συλλογής. Πολλή δουλειά και προσπάθεια για ένα κεράσι που είναι αναγκασμένο να παραμείνει τελικά μικρό στο μέγεθος του. Την παραπέρα επεξεργασία των κερασιών, δεν επιτρέπεται να την δούμε. Ακόμη και μπροστά από τις πύλες της συνεταιριστικής αγοράς χονδρικής πώλησης φρούτων Mittelbaden (Genossenschaft Obstgroßmarkt Mittelbaden) στο Oberkirch, είναι το τέλος για εμάς. Φυσικά, ούτε και εδώ μας επιτρέπουν να μπούμε μέσα για να δούμε.

Όμως, όπως μας έχει ενημερώσει ένας insider, τα κεράσια παραμένουν μετά τη συγκομιδή για ορισμένες εβδομάδες μέσα σε ένα ειδικό διάλυμα από οινόπνευμα, ζάχαρη και κάποια αρώματα που προμηθεύει η ίδια η Ferrero. Μόνο έτσι αποκτούν όλα τα κεράσια ακριβώς την ίδια γεύση. Το διάσημο κεράσι του Piemont λοιπόν, δεν είναι τίποτα άλλο, από ένα πρώιμα μαζεμένο γερμανικό κεράσι, επεξεργασμένο με οινόπνευμα, ζάχαρη και άγνωστα αρώματα. Όλα τα υπόλοιπα, είναι ένα πολύ έξυπνο μάρκετινγκ του ιταλικού κολοσσού. Και αυτό το τέχνασμα, είναι πολύ καλά και συστηματικά οργανωμένο.

Prof. Dr. Carsten Baumgarth, Hochschule für Wirtschaft und Recht Berlin (Σχολή Οικονομικών και Νομικών Επιστημών): "Στη Ferrero, η στρατηγική είναι σχετικά σαφής, και η οποία λέει, πως με κάθε νέα μάρκα προϊόντων που δημιουργούν, θα πρέπει να έχουν και την ανάλογη ξεχωριστή πλατφόρμα για την οργάνωση και μάρκετινγκ, και η οποία θα πρέπει φυσικά να συνεισφέρει στο συνολικό αποτέλεσμα της εταιρείας. Και όλες αυτές οι μεμονωμένες μάρκες προϊόντων, στην πραγματικότητα είναι πλήρως ανεξάρτητες η μία από την άλλη."

Ολόκληρη η σειρά των προϊόντων της Ferrero, δεν είναι σχεδόν ποτέ παράλληλα διαθέσιμη. Η ιταλική εταιρεία βασίζεται σε τεχνητές ελλείψεις των προϊόντων της, που δημιουργεί η ίδια. Το MonCheri πχ, δεν πωλείται τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες. Το σοκολατένιο αυγό με την έκπληξη, κάνει επίσης για κάποιους μήνες ένα καλοκαιρινό διάλειμμα. Το Ferrero Rocher διαφημίζεται και προωθείται το χειμώνα, το Raffaelo και το Giotto αντίθετα, έχουν σχεδιαστεί να πωλούνται τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού.

Αρκετά έξυπνο. Γενικά, η εταιρεία παράγει προϊόντα μαζικής παραγωγής. Ταυτόχρονα όμως, η Ferrero δημιουργεί μέσω του έξυπνου μάρκετινγκ ένα αίσθημα ιδιαιτερότητας των προϊόντων της, και έτσι διασφαλίζει με την πώληση της κάθε συσκευασίας το γέμισμα των ταμείων της. Ο οικογενειακός όμιλος καταφέρνει να έχει πωλήσεις άνω των 11 δισεκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο. Το “μεγάλο” αφεντικό και ιδιοκτήτης της - ο Giovanni Ferrero - είναι ένας από τους 50 πλουσιότερους ανθρώπους του πλανήτη, με ιδιωτική περιουσία άνω των 23 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Μπορεί τα γλυκά να θεωρούνται στην πραγματικότητα ως ανθυγιεινά και παχυντικά τρόφιμα. Παρόλα αυτά, η Ferrero χρησιμοποιεί το κόλπο της υγείας, ώστε να διασφαλίσει πως οι καταναλωτές δεν θα σκέφτονται τις αρνητικές συνέπειες, όταν βρεθούν μπροστά στο ράφι και θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα βάλουν στο καλάθι τους αυτά τα προϊόντα της Ferrero.

Η μάρκα της Ferrero με τις περισσότερες παραλλαγές, ονομάζεται Kinder. Δημιουργήθηκε το 1967 με την εισαγωγή της παιδικής σοκολάτας ως ένα από τα προϊόντα της εταιρείας. Από την αρχή, τα προϊόντα είχαν πάντα την γνωστή λευκή και κόκκινη συσκευασία, έτσι ώστε ο καθένας μας να μπορεί πολύ εύκολα να τα αναγνωρίσει και να τα ξεχωρίσει από τα προϊόντα των ανταγωνιστών που τυχόν βρίσκονται στο ίδιο ράφι. Σήμερα, η Kinder είναι μια από τις 5 πιο γνωστές μάρκες γλυκισμάτων του πλανήτη. Και όλα τα προϊόντα Kinder έχουν μεταξύ τους ένα κοινό χαρακτηριστικό: στη συσκευασία τους διαφημίζεται κυρίως το καλό και υγιεινό γάλα - και αυτό, κρύβει μέσα του ένα πολύ πονηρό κόλπο της εταιρείας.

Dr. Britta Schautz, Verbraucherzentrale Berlin e.V.: “Το γάλα είχε πάντα μια πολύ θετική εικόνα ως τρόφιμο. Οι άνθρωποι το συνδέουν πάντα με την αίσθηση πως θα μεγαλώσουν με υγεία και θα τους κάνει καλό, αν το καταναλώσουν – κάτι που ισχύει ειδικά για όσους από εμάς έχουν παιδιά. Επειδή θέλουμε το καλό τους. Και αυτό είναι φυσικά ένα πολύ καλό κόλπο, ώστε να τους πλασάρεις τα όχι και τόσο υγιεινά γλυκά σου με αυτόν τον τρόπο.”

Όμως, πόσο καλό γάλα υπάρχει πραγματικά στα προϊόντα Kinder; Θέλαμε να το μάθουμε, και θα σας το δείξουμε χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τα δημοφιλή κουφέτα σοκολάτας Kinder Schoko Bons. Αφού ετοιμάσαμε που ετοιμάσαμε ένα πρόχειρο εργαστήριο, θα προσπαθήσουμε να τα αναδημιουργήσουμε και αυτά - με βάση το δημοφιλές μοντέλο της Ferrero: σοκολάτα, πυρήνας από κρέμα γάλακτος, με μικρά κομμάτια φουντουκιού μέσα του.

Ο λευκός πυρήνας μοιάζει πραγματικά με γάλα, και αυτό είναι ακριβώς αυτό που θέλει να πετύχει η Ferrero. Τα κουφέτα σοκολάτας αποτελούνται όμως κυρίως από πολλά λιπαρά, τον τέλειο γευστικό φορέα. Για το αντίγραφό μας, ανακατεύουμε κι εμείς λιωμένο φοινικέλαιο με πολλή ζάχαρη – χρησιμοποιούμε όμως τη ζάχαρη άχνη, και φυσικά όχι πολύ λίγη. Το αντίγραφό μας θα πρέπει να έχει επίσης μια πολύ γλυκιά γεύση, ακριβώς όπως και το γνήσιο της Ferrero. Η άχνη ζάχαρη κάνει τον λευκό πυρήνα λείο και όχι κοκκώδες. Στη συνέχεια προστίθενται τα πολύ μικρά κομματάκια από φουντούκια – τα οποία θα κάνουν τον πυρήνα τραγανό. Το μόνο που λείπει τώρα, είναι το αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη – επειδή ούτε η Ferrero χρησιμοποιεί φρέσκο ​​γάλα στις καραμέλες σοκολάτας της. Κι ας περιέχει το γάλα στη φυσική του μορφή πολύ καλά συστατικά. Ειδικότερα, τα ιχνοστοιχεία ασβέστιο, κάλιο, νάτριο και μαγνήσιο θεωρούνται υγιή. Περιέχει όμως επίσης λακτόζη (ζάχαρη του γάλακτος) και λιπαρά του γάλακτος. Όμως, ποια από αυτά τα “καλά” συστατικά περιέχονται πραγματικά στα κουφέτα σοκολάτας Kinder Schoko Bons; Στείλαμε το προϊόν αυτό - μαζί με τα Kinder Riegel (μπάρες), Milchschnitte, Kinder Country και Happy Hippo – σε ένα εργαστήριο, για να προσδιορίσουμε την ποσότητα ιχνοστοιχείων, λακτόζης και λίπους γάλακτος που περιέχουν.

Τα καλά νέα: όλα τα προϊόντα που εξετάστηκαν, περιέχουν πολύτιμα στοιχεία από το γάλα. Τα ιχνοστοιχεία ασβέστιο, κάλιο, νάτριο και μαγνήσιο εξακολουθούν να βρίσκονται σε όλα τα δείγματα. Και μάλιστα σε πολύ μεγάλες ποσότητες.

Το εργαστήριο βρήκε 3000 mg ασβεστίου σε 100 g Kinder Schoko Bons. Αντίθετα, τα 100 γραμμάρια φρέσκου πλήρους γάλακτος, περιέχουν μόνο 125 mg ασβεστίου – κατά πολύ λιγότερο. Στα δείγματα βρήκαμε όμως επίσης και λακτόζη, επίσης σε πολύ μεγαλύτερη περιεκτικότητα από ότι στο πλήρες φρέσκο γάλα ( Schoko Bons 9,5g - Kinder Riegel (μπάρες) 12,5g - Milchschnitte 5,6g - Happy Hippo 6,4g - Kinder Country 13,8g) όπως και λιπαρά του γάλακτος (Schoko Bons 6,9g - Kinder Riegel 8, 6g - Milchschnitte 5,5g - Happy Hippo 1,8g - Kinder Country 7,4g). Ο λόγος για την κατά πολύ μεγαλύτερη περιεκτικότητα από ότι στο φρέσκο πλήρες γάλα, είναι η χρήση του συμπυκνωμένου γάλακτος σε μορφή σκόνης.

Το πρόβλημα: η σκόνη περιέχει μεν πολλά ιχνοστοιχεία, όμως κυρίως και τα λιπαρά του γάλακτος και τη λακτόζη. Όταν η Ferrero προσθέτει στα προϊόντα της το γάλα σε αυτή την μορφή, τα προϊόντα καταλήγουν να γίνονται πάνω από όλα ένα: ακόμη πιο γλυκά, ακόμη πιο λιπαρά, ακόμη πιο παχυντικά.

Με λίγα λόγια, τα προϊόντα αυτά περιέχουν ουσιαστικά τα καλά μέρη του γάλακτος, και μάλιστα ακόμη και σε μεγαλύτερες ποσότητες. Ωστόσο, λόγω επίσης της μεγάλης ποσότητας ζάχαρης και λιπαρών που περιέχουν, έχουν πολύ περισσότερες θερμίδες από ότι το φρέσκο ​​γάλα. Ένα ποτήρι φρέσκο ​​πλήρες γάλα των 200 ml έχει περίπου 140 Κcal. Αυτό δεν είναι τίποτε σε σύγκριση με τα κουφέτα σοκολάτας Kinder Schoko Bons, 200 γραμμάρια των οποίων περιέχουν 1152 Kcal - 8 φορές περισσότερες θερμίδες στην ίδια ποσότητα. Και σε αυτή την περίπτωση, τα καλά ιχνοστοιχεία του γάλακτος γίνονται δευτερεύοντα, επειδή τα παιδικά αυτά κουφέτα σοκολάτας, αποτελούνται κατά 90% από ζάχαρη και λίπος. Το γάλα, έχει προστεθεί – αν και όχι στην πιο καλή του μορφή – καθαρά και μόνο για λόγους μάρκετινγκ.

Αλλάζουμε σκηνικό, και μεταφερόμαστε και πάλι στο εργαστήριο μας. Αφού έχουμε ετοιμάσει τη γέμιση της κρέμας, στη συνέχεια θα γεμίσουμε με αυτή τις φόρμες σιλικόνης, και θα τις τοποθετήσουμε στην κατάψυξη ώστε να παγώσουν. Μετά από αυτό, πρέπει να ετοιμάσουμε την επίστρωση της σοκολάτας – για αυτήν χρειαζόμαστε ακόμη περισσότερη ζάχαρη, ακόμη περισσότερα λιπαρά. Χρησιμοποιούμε περισσότερη ποσότητα από την οικονομική σοκολάτα γάλακτος και πολύ λίγη ποσότητα από την ακριβότερη μαύρη σοκολάτα, τις οποίες αφήνουμε να λιώσουν στη σωστή θερμοκρασία: ακριβώς στους 36 βαθμούς, η σοκολάτα έχει πιάσει ήδη τη σωστή θερμοκρασία της. Μόνο τότε μπορεί να επεξεργαστεί πολύ καλά, και χωρίς να παραμορφώνεται η επιφάνεια της.

Βγάζουμε τα καλούπια της σιλικόνης από την κατάψυξη, και τοποθετούμε την παγωμένη γέμιση κρέμας σε ένα rotating spinner. Η μέθοδος spin drying είναι μια πολύ κοινή διαδικασία στη βιομηχανία τροφίμων, όταν θέλετε να εφαρμόσετε πολλαπλές στρώσεις σε ένα στρογγυλό προϊόν. Το μηχάνημα μοιάζει σαν μια μπετονιέρα, η οποία τροφοδοτείται από μπροστά με θερμό αέρα. Αφού τοποθετήσουμε μέσα της τα παγωμένα κουφέτα της κρέμας γάλακτος, συμπληρώνουμε πρώτα στην αρχή λίγη από τη σοκολάτα, και μετά την υπόλοιπη σε μικρές δόσεις, αφήνοντας την να απλώνεται στρώση προς στρώση. Η υγρή σοκολάτα τυλίγεται με αυτόν τον τρόπο γύρω από τα παγωμένα κουφέτα της κρέμας.

Για να λειτουργήσει η μέθοδος αυτή σωστά, είναι πολύ σημαντική η σωστή θερμοκρασία. Αν αφήσετε τις καραμέλες να ζεσταθούν πολύ, θα αρχίσουν να λιώνουν. Η σοκολάτα από την άλλη, χρειάζεται ζεστό αέρα, διαφορετικά θα σκληρύνει πολύ γρήγορα και δεν θα τυλίγεται ομοιόμορφα γύρω από την γέμιση της κρέμας. Πρέπει να ελέγχεται συνεχώς η παροχή του ζεστού αέρα, ώστε να μην κολλάει η σοκολάτα στα τοιχώματα του rotating spinner, αλλά να απλώνεται ομοιόμορφα γύρω από τη γέμιση της κρέμας. Αυτή είναι μια σχετικά δύσκολη διαδικασία, η οποία απαιτεί πολύ λεπτούς χειρισμούς και ισορροπία της θερμοκρασίας – ακόμη και χρονικά: αν αφήσουμε τα έτοιμα κουφέτα λίγο περισσότερο μέσα στο μηχάνημα, θα αρχίσουν επίσης να λιώνουν. Στη συνέχεια πρέπει να σταθεροποιήσουμε την επιφάνεια τους, ώστε να μην λιώνουν με το παραμικρό στα χέρια μας. Αυτό το κάνουμε χρησιμοποιώντας αραβικό κόμμι και ένα είδος βερνικιού για τρόφιμα – δίνοντας έτσι στα κουφέτα μας και μια ωραία λάμψη. Το αντίγραφο μας είναι έτοιμο.

Δεν θα σας δείξω το αποτέλεσμα, επειδή είμαι σίγουρος πως και πάλι δεν θα κερδίσουμε με τα κουφέτα μας τον διαγωνισμό ομορφιάς σε σύγκριση με το γνήσιο της Ferrero – η οποία βέβαια έχει καταφέρει να τελειοποιήσει την διαδικασία αυτήν. Ίσως τελικά, να ήταν η θερμοκρασία μας λίγο πολύ υψηλή από οτι έπρεπε. Γευστικά όμως, είναι τέλεια. Με αποβουτυρωμένο γάλα σε σκόνη, πολλά λιπαρά, πολλή ζάχαρη, καλυμμένα με πολλή σοκολάτα, μοιάζουν σχεδόν όπως το γνήσιο της Ferrero.

Dr. Britta Schautz, Verbraucherzentrale Berlin e.V.: “Δεν πρέπει να βγάλουμε ποτέ από το μυαλό μας, πως με αυτό το προϊόν πρόκειται για κάτι πάρα πολύ γλυκό, λιπαρό και με πολλές θερμίδες. Κάτι, που θα έπρεπε να καταναλώνω πολύ σπάνια. Πολύ ευχαρίστως να φάτε ένα κομμάτι, όμως δεν μπορείτε να ξεγελάσετε τον εαυτό σας με υποσχέσεις, πως αυτό θα σας μεγαλώσει, θα σας προσφέρει υγεία, και θα σας παρέχει την μια επιπλέον μερίδα γάλακτος που χρειάζεται ο οργανισμός σας.”

Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι όμως το γεγονός, πως η Ferrero απευθυνόταν ανέκαθεν με τη σειρά προϊόντων Kinder σε καταναλωτές παιδικής ηλικίας και τους γονείς τους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας WHO συνιστά για άτομα της παιδικής ηλικίας, το πολύ 6 κύβους ζάχαρης ημερησίως. Αυτή η τιμή όμως ξεπερνιέται πολύ γρήγορα. Για παράδειγμα: μια μπάρα Kinder Riegel περιέχει ήδη 4 κύβους ζάχαρης, δύο κουφέτα Kinder Schoko Bons περιέχουν 2 ακόμη – μια τόσο μικρή ποσότητα προϊόντων της Ferrero, και η συνιστώμενη ημερήσια δόση έχει ήδη φτάσει στο ανώτατο όριο της.

Με τη βοήθεια του συστατικού γάλακτος, η Ferrero προσπαθεί να δώσει στα γλυκά της προϊόντα μια υγιή εμφάνιση. Πραγματικά, στα προϊόντα της υπάρχει γάλα, έστω και μόνο σε μορφή σκόνης. Όμως τα κύρια συστατικά που χρησιμοποιούνται, αποκτούν έναν δευτερεύοντα ρόλο, λόγω των πολλών εικόνων του υγιεινού γάλακτος που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της κάθε συσκευασίας. Ένα έξυπνο κόλπο, επειδή - όπως και σε άλλα γλυκίσματα - τα λιπαρά και η ζάχαρη παίζουν και στα προϊόντα της Ferrero δυστυχώς τον κύριο ρόλο.

Ferrero - τα προϊόντα του ιταλικού κολοσσού είναι δημοφιλή και αγαπητά σε όλο τον κόσμο. Αυτό οφείλεται, τόσο στη μεγάλη εφευρετικότητα των δημιουργών, όσο και στη φαινομενική αποκλειστικότητα των προϊόντων. Το γάλα που απεικονίζεται στα προϊόντα της Ferrero, χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για διαφημιστικούς λόγους. Τα πολλά λιπαρά και η ζάχαρη, εξακολουθούν να μετατρέπουν τα προϊόντα αυτά σε μικρές θερμιδικές βόμβες. Λόγω της ισχύος της στην αγορά, η Ferrero εξασφαλίζει τις καλύτερες πρώτες ύλες. Όμως οι αγρότες και το περιβάλλον υποφέρουν από αυτή την οικονομική τακτική. Οι συνταγές της πείθουν πάνω από όλα με τελειοποιημένα τεχνικά αρώματα, την πραγματική σύνθεση των οποίων δεν γνωρίζει κανείς. Όσο για τον ανταγωνισμό, αυτός δεν είχε ποτέ την παραμικρή πιθανότητα.

Προϊόντα Ferrero: απαλή κρεμώδης υφή, τραγανή εμπειρία, γλυκιά γεύση – ιδιαίτερα παχυντικά, και γεμάτα με έξυπνα κόλπα και όμορφες ψεύτικες ιστορίες. Καλή σας απόλαυση!...

- Philos vom Berg -

Κείμενο: Philos vom Berg