---

Σύμφωνα με μια μελέτη του Harvard: Αυτό είναι το μυστικό μιας ευτυχισμένης ζωής

Επιτυχία; Αγάπη; Δύναμη; Πλούτος; Τι χρειαζόμαστε πραγματικά για να ζήσουμε μια ευτυχισμένη ζωή; Ο καθηγητής του Harvard Prof. Dr. Robert Waldinger είναι πεπεισμένος πως γνωρίζει την απάντηση.

Σύμφωνα με τον Έλληνα φιλόσοφο Πλάτωνα, για να μπορέσουμε να ζήσουμε μια ευτυχισμένη ζωή, τα τρία μέρη της ψυχής μας - η λογική, η θέληση και ο πόθος - θα πρέπει να βρίσκονται σε πλήρη αρμονία μεταξύ τους ή να κάνουν αυτό που είναι το καθήκον τους: η λογική να είναι κυριαρχεί, η θέληση να φροντίζει ώστε να ακολουθούμε τις οδηγίες της και ο πόθος να μας παρέχει την ενέργεια που μας ωθεί – και μάλιστα ιδανικά, να βαδίζουμε με τη θέληση μας προς εκείνη την κατεύθυνση που μας υπαγορεύει η λογική μας.

Σχεδόν 2.500 χρόνια αργότερα, και αμέτρητες έρευνες, θεωρίες και παρατηρήσεις σχετικά με την ευτυχία, ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: όσο εμπλουτιστική, λογική και αληθινή θα μπορούσε να είναι η ψυχική διδασκαλία του Πλάτωνα, την ερώτηση για το τι θα μπορούσε να μας χαρίσει μια ευτυχισμένη και επιτυχημένη ζωή -προφανώς δεν την έχει απαντήσει πλήρως. Και αυτό ήταν ήδη για τον Πλάτωνα από τότε ξεκάθαρο.

Harvard study of adults development: δεδομένα 80 ετών γύρω από την ανησυχία και την ευτυχία

Ο καθηγητής του Harvard και ψυχίατρος Prof. Dr. Robert Waldinger ασχολείται με το ζήτημα της ευτυχισμένης, καλής ζωής - καθαρά από ψυχολογική άποψη - εδώ και αρκετές δεκαετίες. Ως ο τέταρτος επικεφαλής της μελέτης "Harvard study of adults development" (μελέτη του Χάρβαρντ για την ανάπτυξη των ενηλίκων) μπορεί να χρησιμοποιήσει εξαιρετικά σημαντικά δεδομένα που έχει στη διάθεση του: Ως μέρος αυτής της μοναδικής μακροχρόνιας μελέτης, οι ερευνητές παρατηρούν και παίρνουν συνεντεύξεις συνεχώς από το 1938, από μια ομάδα ανδρών που βαδίζουν στον δρόμο της ζωής τους. Ωστόσο, από τα αρχικά 724 πειραματικά άτομα του τεστ, σήμερα εξακολουθούν να ζουν τα 60, όμως η ομάδα των εξεταζομένων έχει πλέον επεκταθεί και συμπεριλαμβάνει περισσότερα από 2000 παιδιά και ορισμένους συντρόφους των αρχικών υποψηφίων.

Με βάση τα δεδομένα, τα οποία δεν συλλέγονται μόνο με τη βοήθεια ερωτηματολογίων, αλλά και με πρόσθετες και προσωπικές συνεντεύξεις, οι ψυχολόγοι μπορούν να εξακριβώσουν πώς ακριβώς (πηγαίνει) η ζωή των ατόμων αυτών. Ποιες κρίσεις έπρεπε να ξεπεράσουν; Πόσο (καλά) κατάφεραν να τις ξεπεράσουν; Ποιες ανησυχίες τους συνόδευαν; Πόσο επιτυχημένα ήταν στη δουλειά τους, με την οικογένεια τους; Πώς νιώθουν κάτω από ποιες συνθήκες; Και εν ολίγοις: μπορούν να μάθουν πολλά σχετικά με αυτά τα άτομα. Σε μια ομιλία στο TED - την οποία παρακολούθησαν εκατομμύρια τηλεθεατές - ο Prof. Dr. Robert Waldinger διηγήθηκε μια από τις πιο βασικές του παρατηρήσεις:

Το πιο σημαντικό μήνυμα που λαμβάνουμε από την 75χρονη μελέτη είναι: Οι καλές σχέσεις μας με άλλους, μας κάνουν πιο ευτυχισμένους και υγιείς. Τελεία και παύλα.

Το αν πρόκειται για φιλίες, για σχέσεις με συντρόφους ή οικογενειακές σχέσεις, προφανώς δεν παίζει καθόλου ή παίζει μόνο δευτερεύοντα ρόλο. «Αποδεικνύεται, ότι οι άνθρωποι που είναι κοινωνικά συνδεδεμένοι με την οικογένειά τους, με φίλους, με την κοινότητα, είναι πιο ευτυχισμένοι και υγιείς και ζουν περισσότερο από τους ανθρώπους που δεν έχουν τόσο καλές σχέσεις», λέει ο ψυχίατρος. Αντίθετα, οι άνθρωποι που είναι σε μεγαλύτερο βαθμό μόνοι τους από ό,τι θα ήθελαν, νιώθουν λιγότερο ευτυχισμένοι: «Η υγεία τους επιδεινώνεται πολύ νωρίτερα στη μέση ηλικία, η λειτουργία του εγκεφάλου τους μειώνεται και πεθαίνουν νωρίτερα από τους ανθρώπους που δεν ζουν αυτή την μοναξιά».

Ποιότητα αντί για ποσότητα: υπάρχει κάποιο άτομο, που θα μπορούσατε να καλέσετε μέσα στη μέση της νύχτας όταν έχετε ανάγκη;

Ο Prof. Dr. Robert Waldinger τονίζει, πως δεν έχει σημασία η ποσότητα των κοινωνικών μας συνδέσεων, αλλά η ποιότητά τους. Για να τα ταξινομήσουμε σωστά, σε συνομιλία με την ψυχολόγο Dr. Ο Leon Windscheid, αποσπάσματα της οποίας εμφανίστηκαν στο podcast "Betreutes Fühlen", χρησιμοποίησε το ακόλουθο κριτήριο: Πόσα άτομα γνωρίζετε που θα μπορούσατε να καλέσετε στη μέση της νύχτας, αν αισθάνεστε μια ξαφνική αδιαθεσία ή κάποιον φόβο;

Σύμφωνα με τον ειδικό, όποιος μπορεί να σκεφτεί τουλάχιστον ένα άτομο όταν απαντά σε αυτήν την ερώτηση, είναι πολύ πιο ευτυχισμένος από κάποιον που δεν μπορεί να ονομάσει έστω και ένα μόνο άτομο. Συνεπώς, «μια καλή ζωή αποτελείται από καλές σχέσεις», λέει ο Prof. Dr. Robert Waldinger. «Όχι από πολλές».

Πράγματι, με την πρώτη ματιά, αυτή η παρατήρηση από τη μελέτη του Harvard μπορεί να φαίνεται τόσο εύλογη σε κάποιους από εμάς, που δεν μας εντυπωσιάζει ιδιαίτερα - και ότι το μήνυμα που θα μπορούσαμε να αντλήσουμε από αυτήν δεν μας αγγίζει άμεσα. Εξάλλου, είναι τόσο προφανές: φυσικά και νιώθουμε πιο ευτυχισμένοι όταν έχουμε στη ζωή μας ανθρώπους με τους οποίους απολαμβάνουμε να περνάμε τον χρόνο μας μαζί τους, στους οποίους μπορούμε να βασιζόμαστε κατά 100%, οι οποίοι μας γνωρίζουν πολύ καλά, μας καταλαβαίνουν και μας αγαπούν. Θα μπορούσαμε να το καταλάβουμε και χωρίς αυτή την μελέτη.

Όμως, αν είναι τότε τόσο ξεκάθαρο, γιατί μερικοί άνθρωποι εξακολουθούν να επενδύουν για παράδειγμα περισσότερη ενέργεια στην καριέρα τους παρά στις φιλίες τους; Και, γιατί - έστω και ένα άτομο - περνά τα βράδια του στο γραφείο, αντί με έναν φίλο ή τον σύντροφό του; Γιατί κάποιος δίνει προτεραιότητα στην επίσκεψη του γυμναστηρίου, αντί να επισκεφτεί έναν καλό του φίλο που βρίσκεται στο κρεβάτι; Εάν οι στενές σχέσεις είναι το κλειδί για την αληθινή, μακροπρόθεσμη ευτυχία, τότε δεν θα ήταν πιο λογικό, να βάζουμε τις φιλίες και τις σχέσεις μας με τον σύντροφο, τους γονείς και τα αδέρφια μας πάνω από οτιδήποτε άλλο στη ζωή μας; Και ποιος ξέρει; Με το να λαμβάνουμε υπόψιν στις αποφάσεις και τις προτεραιότητές μας - και - αυτό που έχουμε στην καρδιά μας, ίσως καταφέρουμε να φέρουμε επίσης σε αρμονία μεταξύ τους, τα τρία μέρη της ψυχής μας: τη λογική και τη θέληση μαζί με τον πόθο.

Κείμενο: Philos vom Berg