---

Φοινικέλαιο: δεν κάνει κακό μόνο στο περιβάλλον, αλλά προωθεί και την εξάπλωση των καρκινικών μεταστάσεων στον οργανισμό μας

Το φοινικέλαιο είναι ένα βασικό συστατικό πολλών επεξεργασμένων τροφίμων που βρίσκουμε σήμερα στα ράφια των σουπερμάρκετ, όπως π.χ. στο γνωστό άλειμμα σοκολάτας, σε Fast-Food, σε έτοιμα γλυκά και κουλουράκια, σε μαργαρίνες και γενικά σε όλα σχεδόν τα επεξεργασμένα τρόφιμα, τα οποία απαιτούν για την παρασκευή τους την προσθήκη ελαίων. Κι ενώ μέχρι πριν από λίγα χρόνια όλα αυτά τα τρόφιμα παράγονταν με την χρήση ηλιελαίου, η απληστία των επιχειρήσεων παραγωγής τροφίμων να κερδίζουν μερικά cent περισσότερα, τους οδήγησε σε αυτή την πιο οικονομική - όμως συγχρόνως πιο βλαβερή - λύση για τη μεγιστοποίηση του κέρδους τους.

Έτσι το βρίσκουμε σήμερα ακόμη και σε "παραδοσιακά" προϊόντα και συνταγές, για τα οποία - κατά τη γνώμη μου - θα έπρεπε να απαγορεύεται πλέον η πώλησή τους ως "παραδοσιακά" με βάση το Νόμο για την προστασία των καταναλωτών. Δεν μπορείτε κύριοι "άπληστοι" να μου πουλάτε τα κουλουράκια που παρασκευάζετε σε 3η γενιά ως παραδοσιακά, τη στιγμή που ο παππούς σας δεν χρησιμοποιούσε στη συνταγή του φοινικέλαιο, επειδή δεν γνώριζε καν την ύπαρξή του τον καιρό εκείνο - ενώ εσείς το έχετε εντάξει πλήρως στην παραγωγή σας, αφαιρώντας (σχεδόν) εντελώς από την συνταγή τα ωφέλιμα κλασικά έλαια. Βέβαια εδώ έχω να καταγγείλω και μια βαριάς μορφής εξαπάτηση του καταναλωτή, με την ευλογία μάλιστα των αρμόδιων αρχών και του πολιτικού συστήματος. Κι αυτό - όσο λυπηρό κι αν είναι - δεν μου φαίνεται καθόλου περίεργο, γνωρίζοντας την σχέση μεταξύ αυτών των επιχειρηματιών με τους διάφορους πολιτικούς, συγγενική ή φιλική, ή ακόμη και άλλης μορφής που δεν θα καθήσω να σχολιάσω σε αυτό το σημείο. Θα σχολιάσω και θα αναφερθώ όμως σε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα εξαπάτησης, αυτό της γνωστής μας μαργαρίνης η οποία διαφημίζεται για την παρασκευή της με αγνό ελαιόλαδο. Μόνο που δυστυχώς, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση πρόκειται για καθαρή και στοχευμένη εξαπάτηση του καταναλωτή, επειδή αν εξαιρέσουμε τις μερικές σταγόνες ελαιόλαδου που αναγκάζονται οι κύριοι αυτοί να προσθέσουν στον προϊόν ώστε να πάρει αυτή την ονομασία, η μεγαλύτερη ποσότητα του αποτελείται επίσης από ...φοινικέλαιο!

Δεν είναι όμως μόνο οι πίτσες, τα γλυκά ή οι αλοιφές σαλάτες που κολυμπούν κυριολεκτικά σε φοινικέλαιο, το έλαιο αυτό χρησιμοποιείται ακόμη και σε σαμπουάν, σε αφροντούς, σε κρέμες περιποίησης όπως και σε απορρυπαντικά. Και θα μπορούσα να συνεχίσω ατελείωτα την αναφορά μου σε προϊόντα, στα οποία χρησιμοποιείται σήμερα το φοινικέλαιο. Κι εδώ υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα, την ύπαρξη του οποίου οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν: το κύριο συστατικό του φοινικέλαιου είναι η παλμιτίνη - και αυτό το λιπαρό οξύ, μπορεί με μακροχρόνια κατανάλωση, να προωθήσει την εξάπλωση των καρκινικών όγκων στο στόμα, την επιδερμίδα και τον οργανισμό μας. Αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας τρέχουσας μελέτης από την Ισπανία, η οποία έχει δημοσιευτεί πρόσφατα στο εξειδικευμένο περιοδικό "Nature".

Τα λιπαρά οξέα του φοινικέλαιου αντιμετωπίζουν εδώ και πολύ καιρό έντονη κριτική

Ο Salvador Aznar-Benitah είναι καθηγητής στο Ινστιτούτο Βιοϊατρικής Έρευνας (IRB) στη Βαρκελώνη και επικεφαλής της μελέτης αυτής. Σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian», ο επιστήμονας είπε: "Υπάρχει κάτι πολύ ιδιαίτερο στο παλμιτικό οξύ που προάγει έντονα τη μετάσταση".

Το λινολεϊκό οξύ ή το ελαϊκό οξύ για παράδειγμα, βρίσκονται στον λιναρόσπορο ή στο ελαιόλαδο. Ο Aznahr-Benitah και η ομάδα του παρατήρησαν ότι αυτά τα λιπαρά οξέα όμως δεν ευθύνονται για το σχηματισμό μεταστάσεων. Οι επιστήμονες λένε ότι κανένα από αυτά τα Ωμέγα-6 και Ωμέγα-9 λιπαρά οξέα δεν αυξάνει γενικά τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου ή των μεταστάσεων αυτού.

Στην περίπτωση της παλμιτίνης όμως, το αποτέλεσμα είναι προφανώς εντελώς διαφορετικό. Η μελέτη IRB - η οποία διεξήχθη σε ποντίκια - έδειξε ότι αυτό το λιπαρό οξύ προάγει μακροπρόθεσμα το σχηματισμό καρκινικών μεταστάσεων. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα καρκινικά κύτταρα συνεχίζουν μάλιστα να εξαπλώνονται γρήγορα, ακόμη κι αν έχουν έρθει σε επαφή με το παλμιτικό οξύ μόνο για μικρό χρονικό διάστημα!

Για να μπορέσουν να εξαπλωθούν - ή να δημιουργήσουν μια μετάσταση - τα καρκινικά κύτταρα χρειάζονται ορισμένα θρεπτικά συστατικά. Και σύμφωνα με τους ερευνητές, για κάτι τέτοιο εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τα λιπαρά οξέα. Η μελέτη του IRB δείχνει π.χ. πως ο καρκίνος του στόματος και του δέρματος είναι πιο πιθανό να εξαπλωθεί στον οργανισμό, από την στιγμή που - όπως στα πειραματικά ποντίκια - χορηγηθεί παλμιτικό οξύ. Μέσω των γενετικών αλλαγών στα προσβεβλημένα κύτταρα, το παλμιτικό οξύ φαίνεται πως ανανεώνει πραγματικά τα καρκινικά κύτταρα, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να δημιουργούνται νέα δίκτυα κυττάρων που δεν ανήκουν απευθείας στον αρχικό όγκο. Και αυτό, είναι γεγονός πως προωθεί την εξάπλωση του καρκίνου μέσω των μεταστάσεων που δημιουργούνται στον οργανισμό μας.

Είναι δυνατή η πρόληψη των μεταστάσεων μέσω της διατροφής;

Όπως εξηγεί ο καθηγητής Salvador Aznar-Benitah, η μελέτη θα μπορούσε να βοηθήσει στην εξεύρεση τρόπων πρόληψης της δημιουργίας των μεταστάσεων μετά από κατανάλωση φοινικέλαιου από τον άνθρωπο. Ο ερευνητής και η ομάδα του σχεδιάζουν τώρα μια νέα μελέτη με ειδικές πρωτεΐνες, οι οποίες θα παρεμβαίνουν στην επικίνδυνη αντίδραση που δημιουργεί το παλμιτικό οξύ που περιέχεται στο φοινικέλαιο στους καρκινικούς όγκους.

Όμως, γίνεται κι αλλιώς: τι θα μπορούσαμε να κάνουμε μέχρι τότε, ώστε να προστατέψουμε όχι μονό τη δική μας υγεία, αλλά και την υγεία των δικών μας ανθρώπων από τη δημιουργία τέτοιου είδου καρκινικών κυττάρων και μεταστάσεων αυτών; Για να το πετύχουμε αυτό, θα πρέπει να αποφύγουμε πλήρως την κατανάλωση προϊόντων που περιέχουν φοινικέλαιο, όχι μόνο των τροφίμων αλλά και των καλλυντικών και απορρυπαντικών. Όπως έχετε διαβάσει πιο επάνω, ακόμη και μια μεμονωμένη χρήση φοινικέλαιου, θα μπορούσε να είναι αρκετή για να μπει σε λειτουργία μέσα στον οργανισμό μας, μια ωρολογιακή βόμβα η οποία θα δημιουργεί καρκινικά κύτταρα. Πιστέψτε με όμως, αν κάποιοι από εσάς είχατε δοκιμάσει φοινικέλαιο στη φυσική του μορφή και όχι "κρυμμένο" ανάμεσα σε άλλες γευστικές και τεχνητές ουσίες, δεν θα το χρησιμοποιούσατε ξανά - όχι μόνο στη σαλάτα σας, αλλά ούτε και για τηγάνι.

Ρίξτε λοιπόν την επόμενη φορά που θα βγείτε στην αγορά, μια προσεκτική ματία στη λίστα των συστατικών του προϊόντος που επιθυμείτε να αγοράσετε. Αν δείτε κάπου να αναγράφει "φοινικέλαιο", "έλαια ή λιπαρά ελαιοφοίνικα", σκέτο "φυτικά έλαια" ή "φυτικά λιπαρά" σε τρόφιμα, όπως και "Cetyl Palmitate", "Sodium Palm Kernelate", ή "Isopropyl Palmitate" σε περίπτωση που πρόκειται για καλλυντικά ή απορρυπαντικά, αφήστε τα χέρια σας μακριά από τα προϊόντα αυτά. Διακινδυνεύετε την υγεία σας και την υγεία των ανθρώπων που αγαπάτε!

Πηγή:
1. Pascual, G., Domínguez, D., Elosúa-Bayes, M. et al. (2021). Dietary palmitic acid promotes a prometastatic memory via Schwann cells. Nature.
2. Hannah Devlin. Acid found in palm oil linked to spread of cancer.

Κείμενο: Philos vom Berg